Bầu cử TT Hàn Quốc: Phục hồi kinh tế, quan hệ Liên Triều và môi trường

Đăng ngày: 03/03/2022

Trần Công

Tại Hàn Quốc, cuộc đua đến vị trí quyền lực số 1 đang bắt đầu vào chặng nước rút chuẩn bị cho ngày bầu cử 09/03/2022. Kể từ khi Lý Thừa Vãn trở thành tổng thống đầu tiên của Đại Hàn Dân Quốc vào ngày 24/07/1948, 13 tổng thống đã thay nhau ngồi vào chiếc ghế quyền lực nhất của quốc gia này.

Sau vụ ám sát tổng thống Park Kun Hee, tất cả các tổng thống sau này chỉ được phép giữ chức vụ này một nhiệm kỳ 5 năm duy nhất, không được bầu lại.

Hàn Quốc là quốc gia theo thể chế cộng hòa dân chủ đại nghị tổng thống với mô hình tam quyền phân lập, quyền hành pháp thuộc về nhà nước, đứng đầu là tổng thống có nhiệm kỳ 5 năm, quyền lập pháp thuộc về Quốc Hội với 300 thành viên có nhiệm kỳ 4 năm và tư pháp thuộc về tòa án tối cao và tòa bảo hiến.

Năm 2022 là năm kết thúc nhiệm kỳ của tổng thống đương nhiệm Moon Jae-In và 14 ứng cử viên đang chạy cuộc đua đến vị trí này. Tuy nhiên, chỉ có 2 ứng cử viên sáng giá nhất đang được dư luận toàn Hàn Quốc quan tâm: nguyên tỉnh trưởng tỉnh Gyeonggi Lee Jae-Myung (이재명) thuộc đảng Dân chủ đồng hành và nguyên Viện trưởng Viện kiểm sát tối cao Yoon Suk-yeol (윤석열), thuộc đảng Sức mạnh Quốc dân.

Tuy nhiên, hai ứng cử viên theo sau bao gồm CEO của công ty an ninh mạng nội địa lớn nhất Hàn Quốc Ahn Cheol-Soo (안철수) thuộc đảng Vì quốc dân, và nhà hoạt động Sim Sang-Jung (심상정) thuộc đảng Công lý lại có thể đóng vai trò như một lá bài tẩy giúp thay đổi cục diện, nếu phương án hợp nhất phiếu bầu được đưa ra.

Phục hồi phục kinh tế hậu Covid và bình đẳng về nhà đất

Các mối quan tâm hàng đầu trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay đó là phục hồi kinh tế hậu COVID-19, giá nhà đất đắt đỏ, thất nghiệp và bình đẳng giới. Ứng cử viên Yoon Suk-yeol của đảng Sức mạnh Quốc dân đã tuyên bố rằng mục tiêu hàng đầu của ông nếu đắc cử tổng thống sẽ là ổn định kinh tế sau đại dịch, tạo công ăn việc làm bền vững cho người dân, ổn định nhà ở, và bổ sung quyền lợi cho phụ nữ trước và sau khi sinh con. Ông cũng hứa hẹn về một xã hội công bằng mà trong đó, thanh niên được phát triển vì tương lai của chính họ.

Trong khi đó ứng cử viên đại diện cho đảng cầm quyền Lee Jae-Myung lại đưa ra tầm nhìn chiến lược về phát triển kinh tế, đưa Hàn Quốc lọt top 5 cường quốc thế giới, tăng sản lượng xuất khẩu lên 1.000 tỷ đô la và hỗ trợ chuyển đổi số các ngành công nghiệp chủ lực. Ông Lee Jae-Myung cũng nhấn mạnh đến năng lực “quản lý và phát triển kinh tế” của bản thân, bằng cách nêu ra các thành tựu kinh tế mà ông đạt được thời còn là tỉnh trưởng tỉnh Gyeonggi.

Mặc dù giới trẻ Hàn Quốc thường có xu hướng bầu cho đảng Dân chủ Đồng hành, tuy nhiên, với sự thể hiện kém hiệu quả của tống thống Moon Jae-In trong 5 năm cầm quyền vừa qua về cả kinh tế, nhà ở và việc làm, họ đang dần ngả sang ủng hộ đảng đối lập của ông Yoon.

Lập trường ngoại giao Mỹ -Trung-Triều Tiên

Phe “Dân chủ đồng hành” của ông Lee và tổng thống Moon đang bị chỉ trích kịch liệt vì quá thân và kính trọng Trung Quốc trong 5 năm vừa qua. Trong khi tư tưởng bài Trung đang lớn dần ở trong đại bộ phân dân chúng.

Trên Facebook, ứng cử viên Yoon đã nhắc lại rằng chính người Trung Quốc đang bóc lột hệ thống dịch vụ y tế tại Hàn Quốc thông qua chương trình bảo hiểm quốc dân cho người nước ngoài. Ông ta cũng đưa ra một con số chỉ có 10% người Trung Quốc đã sử dụng dịch vụ y tế công tại Hàn Quốc là có đóng bảo hiểm y tế. Những người còn lại đã có thể gian lận hoặc sử dụng dịch vụ y tế theo visa phụ thuộc (visa F-3).

Ông Yoon cũng có lập trường ngoại giao khá thân với Mỹ, như kêu gọi triển khai thêm hệ thống THAAD để chống lại mối đe dọa từ Bắc Hàn. Ông còn kêu gọi Hàn Quốc tham gia vào nhóm chia sẻ tình báo ngũ nhãn (bao gồm Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand), đồng thời yêu cầu Hàn Quốc hợp tác với nhóm Bộ Tứ (Mỹ, Nhật, Úc và Ấn Độ). Không thể phủ nhận rằng thái độ của ông Yoon với quan hệ ngoại giao Mỹ Trung đã được lòng rất nhiều cử tri mới.

Trong khi đó ứng cử viên của đảng cầm quyền lại tỏ ra khá mềm mỏng trong vấn đề này. Ông Lee đồng ý với khẩu hiệu “3 Không” của tổng thống Moon: Không triển khai thêm THAAD, không tham gia vào hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu và không tham gia vào liên minh quân sự với Mỹ và Nhật Bản. Chính vì những lý do này, nhiều cử tri đã đặt ra câu hỏi liệu nhiệm kỳ của ông Lee một khi đắc cử có sẽ trở thành nhiệm kỳ kéo dài của ông Moon Jae-In hay không?

Đối với Triều Tiên, ứng cử viên Yoon cũng đưa ra những chỉ trích gay gắt về chính sách đối ngoại và an ninh của chính quyền Moon là quá tập trung vào vấn đề cải thiện quan hệ với Triều Tiên mà làm giảm vai trò của Hàn Quốc trong cộng đồng quốc tế. Ông Yoon nhấn mạnh rằng ông sẽ chỉ đồng ý hợp tác với Triều Tiên khi và chỉ khi việc “phi hạt nhân hóa Triều Tiên” được thực hiện một cách triệt để.

Phép thử mới nhất về quan điểm với Triều Tiên của hai ứng cử viên chính là vụ phóng tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào ngày 27/02 vừa qua. Ông Yoon đã ngay lập tức đăng đàn chỉ trích Bắc Triều Tiên và cả chính phủ cũng như đối thủ của ông vì đã không có động thái rõ ràng trong vụ việc này.

Giảm thiểu carbon và bảo vệ môi trường sống

Một điều mà các cử tri cũng hết sức quan tâm, đó chính là những lời hứa đảm bảo môi trường sống trong lành của cả hai ứng viên nặng ký cho vị trí tổng thống Hàn Quốc. Ông Yoon hứa sẽ giảm 30% lượng bụi mịn tại Hàn Quốc, tăng cường xây dựng các nhà máy điện hạt nhân thân thiện với môi trường và xử lý rác thải sinh hoạt từ hộ gia đình hoặc chung cư, trước khi đưa đến nhà máy xử lý rác thải.

Đã có hơn 100 học giả, chuyên gia về khí hậu ủng hộ ông Yoon vào ngày 10/02/2022. Các giáo sư từ các trường đại học như Inha, Hallym hay Andong đã chỉ chích cách tiếp cận với vấn đề môi trường của chính phủ hiện tại khó có thể giúp giảm lượng khí gây hiệu ứng nhà kính và yêu cầu phải có một chính sách giúp cân bằng về cả mặt kinh tế lẫn năng lượng cho toàn xã hội.

Mặt khác ông Lee lại tập trung vào các cam kết về chuyển đổi năng lượng, áp dụng thuế carbon và tập trung vào chính sách trung hòa carbon. Ông Lee cũng hứa hẹn sẽ xây dựng một đường cao tốc năng lượng – hệ thống thống sản xuất năng lượng mới và năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời hay năng lượng gió ở quy mô vừa và nhỏ, với sự tham gia của người dân từ khắp đất nước.

Scandal bủa vây các ứng cử viên.

Một điều không thể tránh khỏi tại Hàn Quốc khi một ai đó muốn ứng cử tổng thống, đó là toàn bộ lý lịch đời tư sẽ bị xét lại, công khai toàn diện và đó cũng có thể chính là gót chân Achille của các ứng viên. Theo trang Thongtinhanquoc tổng hợp, các bê bối tham nhũng của ông Lee về dự án phát triển phường Daejang khi ông còn là tỉnh trường tỉnh Gyeonggi, hay những rắc rối về đời tư của gia đình ông Lee như con trai thường xuyên đánh bạc trên website nước ngoài và vợ ông Lee đã lạm dụng công quỹ để làm việc riêng, đang trở thành mục tiêu để các đối thủ chỉ trích.

Ứng cử viên Yoon cũng hiện đang đối mặt với nhiều cáo buộc lạm quyền trong thời gian làm chưởng lý, và những rắc rối đời tư như vợ ông đã khai gian khi xin làm giáo sư của một trường đại học nổi tiếng. Ngoài ra, ông Yoon cũng mang tiếng là quan chức có tài sản ròng lớn nhất sau khi nghỉ hưu với khoảng 7,2 tỉ won (gần 6 triệu đô la).